Ukraińskie biblioteki mają dużo pomysłów, starają się je wcielać w życie i robić wszystko, co jest w mocy bibliotekarzy, nawet kiedy nikt tego nie finansuje. Centralna Miejska Biblioteka w Dnieprze, na wschodnio-południowej Ukrainie, jest tego doskonałym przykładem.
Zmiany w bibliotece
Coraz częściej biblioteki próbują poszerzyć swoją ofertę dla obcokrajowców i znaleźć innowacyjne propozycje dla swoich użytkowników. Stawiają na integrację z cudzoziemcami i proponują darmowe kursy językowe. Tylko gdzie znaleźć praktyczne rady i sposoby na wdrożenie nowości i wprowadzanie takich zmian?
Dobrych przykładów można szukać daleko za zachodnią granicą… Ale dlaczego od razu przychodzi na myśl sięganie po to, co zachodnie, skoro można też popatrzeć na wschód!
Podejrzliwość i brak zaufania do wschodu to sprawka głównie mediów. Od razu pojawia się stereotypowa myśl, że na wschodzie jest gorzej — tak samo, jak było w Polsce 15-20 lat temu. Faktycznie, ekonomicznie jest tam gorzej i sytuacja gospodarcza nie jest najlepsza. Brakuje pieniędzy. Ale nie brakuje pomysłów!
Ukraińska biblioteka w Dnieprze
Centralną Miejską Biblioteka w Dnieprze można się wzorować nie tylko w kwestii organizacji wewnętrznej, ale również pod kątem pracy z obcokrajowcami. Wszystko jest tutaj przystosowane dla obcokrajowców, począwszy od wejścia głównego.
Trzy kroki od drzwi wejściowych już widać stand z plakatami o różnych bibliotecznych wydarzeniach — nie tylko po ukraińsku. Także po polsku i czasem po angielsku.
Tuż obok możemy zobaczyć plan budynku z podziałem na gatunki literackie. Każdy gatunek ma osobne piętro (łącznie jest ich 6). Nawigacja piętrowa jest dizajnerska, ale co ważniejsze, jest międzynarodowa — po angielsku.
Rozmowa z Eleną Inostranką, bibliotekarką, Centralna Miejska Biblioteka w Dnieprze
Biblioteka w Dnieprze – podział na strefy
Pierwsze piętro wita czytelników ogromną salą z beletrystyką. Wydawałoby się, że nic specjalnego. Natomiast chciałabym podkreślić to, w jaki sposób są podzielone gatunki literackie! Fantastyka, romanse, nowele, historia itd. – każdy gatunek ma inny kolor „okładki” szafy z książkami. Nazwy są czytelne, duże i zrozumiałe. Nie trzeba podchodzić blisko, żeby zobaczyć, co jest napisane. Napisy są czytelne dla czytelnika w każdym wieku.
Na drugim piętrze znajdują się biuro informacyjne, katalogi kartkowe i katalogi elektroniczne. Czytelnicy zdecydowanie chętniej korzystają z katalogów komputerowych, ale zdarza się, że nadal sięgają również po te papierowe. Jest specjalna strefa Wi-Fi oraz strefa ciszy. Osobno znajduje się sala dla nauki nowych technologii.
„Mieszkańcy miasta przychodzą się uczyć do nas. Szczególnie seniorzy uczą się korzystać z komputerów, laptopów i smartfonów.” – wypowiada się pani Olena. Właśnie na tym piętrze jest najwięcej słowników. Oprócz wsparcia informacyjnego i administracyjnego użytkownicy mogą uzyskać darmową pomoc prawną. Taką pomoc mogą także otrzymać obcokrajowcy.
Na trzecim piętrze znajduje się literatura profesjonalna, są także stanowiska komputerowe z dostępem do specjalistycznej literatury. Najczęściej do tego działu przychodzą mężczyźni. „Dla mnie zdziwieniem była sytuacja, która miała miejsce pewnego dnia: przed komputerem siedział starszy pan. Na koszulce miał napisane „Dnieprowski elektrotransport”, a na komputerze oglądał „Psie serce” (na motywach M. Bułhakowa)„- śmieje się Pani Larysa Luhova.Jest działająca klimatyzacja. Jest sala konferencyjna, w której odbywają się różne lekcje biblioteczne, w tym kursy z języka ukraińskiego dla obcokrajowców. W sali treningowej odbywają się różne zajęcia , w tym nawet lekcje tańca.
Niestandardowa oferta biblioteki
Czwarte piętro to przestrzeń tzw. open space. Co można tutaj znaleźć?
- Muzeum retro techniki. Bibliotekarze zebrali bardzo stare komputery, telefony, kalkulatory, liczydła, maszyny do pisania, radio, gramofony, sprzęty do odtwarzania filmów, wideo odtwarzacze z kasetami, stare magazyny i płyty. „Współczesna młodzież teraz nie potrafi liczyć na liczydle, niestety” – mówi bibliotekarka, pani Olena.
- Przestrzeń dla graczy. Jest kilka półek z grami planszowymi, w które można zagrać na miejscu lub wypożyczyć. Jest także specjalne miejsce dla wielbicieli gier wideo: duży telewizor, joystick, głośniki, płyty z grami i tapczan, na którym można wygodnie usiąść i oddać się rozgrywce. Jeśli przeszkadzają promienie słońca wpadające przez okno — w dowolnym momencie można zasłonić okna grubymi zasłonami.
- Galeria sztuki. Bibliotekarze organizują wystawy prac plastycznych dzieci i młodzieży. W każdej chwili można przyjść i obejrzeć dzieła małych artystów.
Na piątym piętrze znajduje się art space. Całe piętro jest pełne sztuki i wszystkiego, co ze sztuką związane. Można tam znaleźć książki o sztuce, różne rękodzieła stworzone zarówno przez bibliotekarzy, jak i czytelników. Oprócz tego, na całym korytarzu znajdują się obrazy, namalowane przez nastolatków, które wygrały w różnych konkursach i naprawdę dorównują sztuce prawdziwych mistrzów.
Na przykład te dwa obrazy wykonali uczniowie dnieprzańskiej dziecięcej szkoły sztuki nr 1, 15-letnia Anastazja i 14-letnia Daria:
Pani Olena z dumą opowiada o galerii: „Wystawa daje cudowną możliwość pokazania wszystkim, jak utalentowani są nasi młodzi czytelnicy. Nasza biblioteka jest biblioteką dla dorosłych. Dlatego — śmieje się — walczymy z biblioteką dla dzieci. Bo my zachęcamy dzieciaki do przyjścia tutaj, a biblioteka dla dzieci nie chce nam oddać swoich czytelników”.
W tej sali stoi pianino, na którym każdy może zagrać.
Ponadto na niektórych półkach jest pokazana także wystawa sztuki regionalnej.
Języki obce w bibliotece
Całe szóste piętro jest poświęcone językom obcym. Znajdziemy tu książki w języku polskim, niemieckim, angielskim, hiszpańskim i w wielu innych językach. Niestety, te księgozbiory nie są zbyt nowoczesne. Ale są niezwykle obszerne! Literaturze polskiej jest poświęcony cały dział, a w nim setki książek. To nie jest tylko jedna półka. Podobnie wyglądają sekcje w innych językach.
Wchodzimy do następnej sali na tym samym piętrze. Jest poświęcona językom słowiańskim. To centrum etno-kulturalne do prowadzenia kursów językowych oraz do nauki kultur krajów słowiańskich. W tej sali są pokazywane filmy o krajach słowiańskich w ramach lekcji bibliotecznych. Tutaj bibliotekarki przygotowują wszystkich chętnych do egzaminu na Kartę Polaka.
Na półkach, poświęconych Polsce znajdą się godło Polski, polskie symbole i pamiątki z Krakowa, polskie słowniki, jest nawet słownik gwar kaszubskich. Znajdziemy tu specjalnie ustawione, wydrukowane i zalaminowane cytaty polskich pisarzy. Każdy Polak, który wejdzie do takiej sali, z pewnością poczuje się zaszczycony.
Międzynarodowa wystawa obrazów ciągnie się wzdłuż ścian każdego z pięter biblioteki. W ramach dnieprzańskiego festiwalu grafiki cow.com.ua, który prowadzi spółka dnieprzańskich dizajnerów od 2004 roku, co roku w konkursie uczestniczy około 30 krajów. A fakt, że wystawa jest akurat w Centralnej Bibliotece Miasta Dniepr, tylko zachęca obcokrajowców do przyjścia do tutejszej biblioteki.
Myślisz, że Twoja biblioteka mogłaby zorganizować taką przestrzeń dla osób z Ukrainy? Czy ma półki z literaturą dla obcokrajowców jak Biblioteka w Dnieprze?
Wiesz, że w Polsce przebywa obecnie ponad 2 miliony Ukraińców? Czy Twoja biblioteka to miejsce, które jest im przyjazne? Nie musisz znać języka ukraińskiego. Podczas szkolenia dowiesz się jak zrozumieć i jak zachęcić Ukraińców do przyjścia do biblioteki. A przede wszystkim skąd czerpać inspiracje i jak tworzyć ofertę dla tej nowej grupy użytkowników.
UWAGA: Szkolenie jest płatne.
Chcesz dowiedzieć się więcej? Napisz na szkolenia@goodbooks.pl lub zadzwoń 📞 Bożena: +48 692 811 201.
Chcesz, żebyśmy zadzwonili do Ciebie?
