Spotkaliśmy się z lokalnymi bibliotekarzami w Ostrowi Mazowieckiej, aby przyjrzeć się specyfice pracy z seniorami. Podczas 5-godzinnego szkolenia „Biblioteka dla seniorów” poszukiwaliśmy odpowiedzi na pytania: kim jest senior i jak przyciągnąć go do biblioteki?
Seniorzy w bibliotece
Rozpoczęliśmy humorystycznym akcentem, opisując swój pierwszy dzień w pracy. Z ust dojrzałych już stażem bibliotekarzy padły historie o konieczności palenia w piecu przy obsłudze małej filii (na szczecie nie książkami!), czy przytłoczenia ilością zgromadzonych książek, a także obawą przed współpracą ze starszą wówczas kadrą. Szczególnie ostatni aspekt wprowadził nas w temat obalania stereotypu postrzegania seniora. Mieliśmy na sali osoby nawet i 30-letnim stażem, którym mocno w pamięci utrwalił się obraz obawy przed dojrzalszym pokoleniem.
Następnie przeszliśmy do wprowadzenia do rozwoju publiczności. Jest to pochodząca z Wielkiej Brytanii koncepcja, która zakłada postawienie widza, odbiorcy, czytelnika w sercu instytucji kultury. Kluczowym założeniem tej metody jest budowanie długoterminowej, dwustronnej relacji z odbiorcami. W trakcie tej części pochyliliśmy się nad misją i wizją poszczególnych bibliotek.
Od juniora do seniora
W kolejnej części porozmawialiśmy o sposobach na poznanie odbiorców – ich potrzeb, opinii i oczekiwań – dzięki badaniom publiczności. W grupach analizowaliśmy przykładowe ankiety, dogłębnie poznając zalety i braki tej metody. Rozmawialiśmy o pochodzeniu czytelnika, czy też budowaniu nawyku do czytania, bowiem tylko 13% osób wychowanych w domu bez książek w dorosłym życiu czyta. Zatem współcześni seniorzy-czytelnicy, byli kiedyś dziećmi, które pokochały książki. Budowanie długoterminowej relacji jest właśnie tę drogą budowania nawyku poprzez oswajanie z biblioteką od juniora do seniora.
Zanim przeszliśmy do głównej części, czyli specyfiki pracy z seniorem, uszczegółowiliśmy definicję odbiorcy, jako osoby starszej 60+. Zwracaliśmy uwagę na różny sposób ustalania cezury wieku w tworzeniu oferty. Rozmawialiśmy o barierach, które napotyka senior w ofercie instytucji. Są to między innymi źle dobrana pora, brak cykliczności, nieodpowiednie oświetlenie, ograniczenia związane z poruszaniem się (potrzeba obecności poręczy i siedzeń z podłokietnikami). W komunikacji zaś zwróciliśmy uwagę na konieczność przygotowania papierowych ulotek, o tekście przygotowanym w sposób czytelny i zrozumiały. Odpowiednia wielkość czcionki i zachowanie kontrastu odgrywa ważną rolę.
Biblioteka dla seniorów
Pochyliliśmy się nad przykładami tworzenia oferty np.: zakupu dobranej do oczekiwań literatury, opcjonalnie z dużą czcionką oraz poszerzeniem oferty o kursy komputerowe, czy wycieczki, spacery z literaturą w tle (biblioteka – oknem na świat). Przyjrzeliśmy się różnym sposobom wychodzenia czytelnikowi naprzeciw. Chwaliliśmy pomysł mobilnej biblioteki gospodarzy (Biblioteka Publiczna im. Marii Dąbrowskiej w Ostrowi Mazowieckiej) oraz usługi w postaci książki na telefon. W wyniku spotkania pojawiła się inspirująca myśl – biblioteka jest miejscem przyjaznym. Tętni życiem, gdzie pod jednym dachem, przy kawie i cieście, przy rozmowie, mogą spotkać się różne pokolenia.
Równie cennym efektem wspólnego spotkania bibliotekarzy z powiatu ostrowskiego (a także ostrołęckiego) było nawiązanie relacji ze sobą. Poznaliśmy się od niecodziennej strony, w aktywnej atmosferze pełnej uśmiechu i inspiracji.
