Jednym ze sprawdzonych sposobów na upowszechnianie czytelnictwa jest połączenie literatury z twórczym, kreatywnym działaniem. Na taką aktywność postawiła Miejska Biblioteka Publiczna w Człuchowie, zapraszając uczniów klasy IVa ze Szkoły Podstawowej nr 1 im. Przyjaciół Ziemi w Człuchowie na warsztaty tworzenia książki tunelowej.
Czym jest książka tunelowa?
Książka tunelowa to rodzaj książki pop-up, której korzenie sięgają XIX wieku. Składa się ona ze stron – papierowych ramek, nazywanych również ekranami, które zamieszczone są na harmonijkach. Wykorzystując efekt głębi i perspektywy, opowieść prezentowana jest przy pomocy wielowymiarowej sceny. Konstrukcja książki tunelowej pozwala na dowolne przemieszczanie poszczególnych ekranów, tym samym umożliwiając zmianę kolejności wydarzeń, pojawiania się bohaterów, czy wysuwania na pierwszy plan zupełnie nowych elementów historii.
Baśń punktem wyjścia
Natchnienia do tworzenia książek tunelowych szukaliśmy w baśniach. Zajęcia rozpoczęliśmy wspólną lekturą opowieści o wdzięcznych krasnoludkach, która pochodzi ze zbioru Marii Niklewiczowej „Bajarka opowiada. Zbiór baśni całego świata”. Przypomnieliśmy sobie czym charakteryzuje się ten gatunek literacki oraz wymieniliśmy kilka tytułów znanych baśni, w których pojawiają się krasnoludki. To właśnie one stały się dla uczniów inspiracją do stworzenia ich własnych historii. Następnie uczestnicy warsztatów zapoznali się z przykładową książką tunelową i poznali technikę jej tworzenia. Po wstępie teoretycznym uczniowie pełni zapału i energii przystąpili do pracy nad własnymi przestrzennymi opowieściami.
Projektowanie książki
Uczestnicy warsztatów podzielili się na pięć zespołów. Każdy z nich pracował nad swoją własną książką. W pierwszej fazie tworzenia uczniowie zastanawiali się, gdzie będzie się dziać akcja ich opowieści. Po przygotowaniu tła wymyślali bohaterów i pozostałe elementy scenografii. Następnie w ruch poszły ołówki, kredki, kolorowy papier, bibuła, kleje i nożyczki. To właśnie przy ich pomocy pomysły dzieci zaczęły nabierać kształtów. Do stworzenia książki tunelowej z powodzeniem można wykorzystać też kolorową prasę, skrawki materiałów, ścinki papieru, guziki, cekiny oraz brokat – jednym słowem wszystko to, co być może zalega nam w szufladach, a można nadać temu nowe życie.
Kiedy zapytałam uczniów na początku zajęć, czy każdej z grup uda się stworzyć książki tunelowe podczas trzech godzin lekcyjnych, które mieliśmy do dyspozycji, zdania były podzielone. Jak się okazało, otworzyliśmy oczy niedowiarkom! Stworzyliśmy pięć niepowtarzalnych opowieści, niezwykle różnorodnych zarówno pod kątem treści, jak i formy. Warsztaty nie tylko rozbudziły kreatywność dzieci, umożliwiły wypracowanie skutecznych rozwiązań niezbędnych do pracy w grupie, ale przede wszystkim pomogły uwierzyć uczniom we własne możliwości.
