Raport o stanie czytelnictwa to wynik kolejnego badania przeprowadzonego przez Bibliotekę Narodową. Badanie to jest prowadzone cyklicznie od 1992 r. Zostało zrealizowane na próbie 2015 respondentów, w drugiej połowie listopada 2020 r. Ubiegłoroczne badania odbywało się w szczególnych warunkach ze względu na ogólnoświatową pandemię koronawirusa COVID-19. Wyniki raportu poznaliśmy 21 kwietnia. Co z nich wynika?
Wzrost czytelnictwa w Polsce
Z raportu o stanie czytelnictwa w 2020 r. wynika, że co najmniej jedną książkę w ciągu roku przeczytało 42% Polaków. W ostatnich latach wskaźnik ten był mniejszy – ostatni raz poziom czytelnictwa wyniósł tyle samo w 2014 r. Oznacza to wzrost w stosunku do lat ubiegłych, jednak warto w tym miejscu zaznaczyć, że w pierwszych latach XXI w. przynajmniej jedną książkę rocznie czytało ponad 50% Polaków (w 2004 r. – aż 58%). Do takiego wyniku wciąż sporo brakuje – pozostaje mieć nadzieję, że w kolejnym badaniu uda się pobić ten rekordowy wskaźnik. Czytajmy więc i zachęcajmy do czytania!
Książki to domena kobiet
W ubiegłym roku jeszcze wyraźniejszy był trend obserwowany także w latach ubiegłych: kobiety czytają częściej i więcej niż mężczyźni. W grupie badanych, którzy przeczytali przynajmniej jedną książkę, było 51% kobiet oraz 33% mężczyzn. Co najmniej 7 książek przeczytało 15% z kobiet i o połowę mniej mężczyzn (7%). W jaki sposób zachęcić panów do czytania książek? W ramach projektu Męskie Czytanie pomagamy bibliotekarzom promować czytelnictwo wśród tej grupy odbiorców.
Co czytają Polacy?
W kwestii doboru lektur Polacy opierają się w dużej mierze na opinii znajomych i rodziny (odpowiednio 49% i 38%), a także na recenzjach i innych informacjach znalezionych w sieci (23%). W podobnej mierze na dobór lektur wpływ ma samodzielny kontakt z książką w księgarni lub w bibliotekach (23%).
Najchętniej czytamy książki sensacyjno-kryminalne, literaturę obyczajową i romanse oraz biografie, wspomnienia i książki o historii XX w. Warto zaznaczyć, że po fantastykę i s-f dwukrotnie częściej sięgają mężczyźni niż kobiety (szczególnie w grupie wiekowej 25-39 lat).
Trójka najpoczytniejszych autorów nie zmieniła się względem wyników badania z 2019 r. Są to Remigiusz Mróz (czwarty rok z rzędu w pierwszej piątce!), Olga Tokarczuk oraz Stephen King. W najnowszym raporcie Harlen Coben zastąpił Henryka Sienkiewicza na 4. miejscu w rankingu. Pierwszą piątkę zamyka Adam Mickiewicz, co wskazuje na wciąż duże zainteresowanie klasykami.
Książka cyfrowa czy papierowa?
Z badania jasno wynika, że czytelnicy preferują książki drukowane. Jeśli chodzi o formaty cyfrowe, w raporcie można zauważyć dość duży wzrost (względem roku 2019) zainteresowania platformami udostępniającymi ebooki i audiobooki w formie płatnego abonamentu. W tym kontekście cieszy spadek ilości czytelników, którzy dotychczas najchętniej pobierali książki za darmo z Internetu. Wygląda na to, że platformy czytelnicze online stały się bardziej dostępne a czytelnicy cenią sobie wygodę i dostępność cyfrowych lektur.
Jak przygotować pracowników i użytkowników biblioteki do e-czytelnictwa? Przeczytaj relację ze szkolenia dla bibliotekarzy „Czytniki e-booków w biliotece. Nowe wyzwania, nowe możliwości”.
Księgarnia czy biblioteka?
Czytający Polacy książki najchętniej kupują (45%), pożyczają od rodziny i znajomych (32%), często dostają je również w prezencie (34%). Z bibliotek publicznych korzystało w ubiegłym roku 14% czytelników, co oznacza spadek w stosunku do roku 2019 (wtedy wskaźnik ten wyniósł 18%). Ma to niewątpliwie związek z pandemią i okresowymi obostrzeniami. Dlatego tak ważne jest podejmowanie działań mających na celu animację czytelnictwa online.
Z raportem o stanie czytelnictwa można zapoznać się na stronie Biblioteki Narodowej.
