Człowiek boi się tego, czego nie zna. Lęk potrafi zaburzyć racjonalną percepcję rzeczywistości, przeinacza fakty i wyolbrzymia emocje. Sytuacja, jaka spotyka nas obecnie, wywołuje w ludziach uczucie żalu, frustracji i bezsilności. Nie znamy naszego przeciwnika, nie wiemy, w jaki sposób z nim walczyć. A skoro na razie nie umiemy go pokonać, spróbujmy przynajmniej dowiedzieć się o nim jak najwięcej z książek. Epidemia w literaturze – to temat poniższego artykułu.
Krótka historia światowych pandemii
Pierwsze zjawisko pandemii (epidemii, która ogarnia równocześnie wiele obszarów świata) choroby nazwanej dżumą Justyniana, opisane przez kronikarza Prokopiusza z Cezarei, pojawiło się w Europie w połowie VI wieku na terenie Bizancjum. Dżuma, nazywana również czarną śmiercią, w różnym natężeniu była obecna w Europie i Azji aż do XVIII wieku. Pisali o niej tacy pisarze jak Boccacio („Dekameron”), Petrarka (utwory poetyckie z roku 1348), Camus („Dżuma”), Defoe („Dziennik roku zarazy”). W międzyczasie w XVI wieku w Ameryce pojawiła się czarna ospa, a później, w XIX wieku, cholera. Zupełnie niedawno, bo na początku XX wieku wszystkie kontynenty ogarnięte były grypą hiszpanką. Jak widać, na świecie rzadko zdarzał się czas zupełnego spokoju.
Wkrótce powstanie zapewne wiele nowych książek o pandemii badanej z perspektywy socjologicznej, psychologicznej, biznesowej, politologicznej. Tymczasem sprawdźmy jakie współczesne pozycje już teraz są dostępne na rynku księgarskim. Po otwarciu bibliotek ludzie na pewno będą o nie pytać!
Epidemia w literaturze: najciekawsze książki o wirusach
Co nas (nie) zabije. Największe plagi w historii ludzkości – Jennifer Wright
Opowieść o najpoważniejszych chorobach, które dotknęły ludzkość, przedstawiona z dystansem, lekko i z humorem. Autorka przytacza historie pojedynczych osób: zarażonych i tych, którzy starali się im pomóc. Próbuje zbadać skąd wzięły się poszczególne choroby, jak się rozprzestrzeniały i w jaki sposób ludzie radzili sobie w czasach epidemii. Książka zawiera rzetelne opisy, stworzone na podstawie obszernej bibliografii oraz serię zdjęć dla wytrzymałych na końcu książki.
Wirus Paniki. Historia kontrowersji wokół szczepionek i autyzmu – Seth Mnookin
Amerykański dziennikarz Seth Mnookin analizuje antyszczepionkowe fobie i bada ich źródła. Przedstawia czytelnikowi w przystępny sposób historię medycyny, objaśnia kolejne etapy rozwoju nauki i ukazuje przełomowe dokonania naukowców. Zastanawia się co spowodowało, że w ludziach zamiast ulgi zrodził się lęk i podejrzliwość.
Epidemia. Od dżumy przez HIV po Ebolę – Sonia Shah
W książce przedstawiona jest krótka historia światowych epidemii oraz ich skutki – negatywne i pozytywne. Autorka opisuje zmiany, jakie dokonały się w kwestiach działalności służby zdrowia, stosunków międzynarodowych, a także ogólnego podniesienia poziomu wiedzy o zdrowiu i chorobach. Zastanawia się również jakie mogą być skutki kolejnych epidemii i czy będziemy przygotowani lepiej niż kiedyś.
Prawa epidemii. Skąd się epidemie biorą i czemu wygasają? – Adam Kucharski
„Prawa epidemii to literatura popularnonaukowa w najlepszym wydaniu. Aktualny i fascynujący temat został opisany w klarowny i przystępny sposób. Nawiązując do psychologii, medycyny, teorii sieci i matematyki, epidemiolog Adam Kucharski przygotował doskonały przewodnik po ukrytych prawach rozprzestrzeniania się rzeczy – od pomysłów i memów po przemoc i śmiertelne wirusy.” (Alex Bellos, autor Alex’s Adventures in Numberland).
Grypa. Sto lat walki – Jeremy Brown
Autor opisuje wydarzenia z 1918 roku, kiedy epidemia grypy „hiszpanki” zabiła kilkadziesiąt milionów ludzi. Zgłębia historię wirusa grypy i przybliża obecny stan badań dotyczących szczepionek oraz leków przeciwwirusowych. Pyta o przyszłość: czy jesteśmy gotowi na następną epidemię?
Zaraza – Jerzy Ambroziewcz
Książka „Zaraza” to reporterska opowieść o epidemii ospy, która wybuchła we Wrocławiu w 1963 roku. Autor opisuje codzienne sytuacje: maski, zamknięcie granic miasta, ludzi zamkniętych w izolatkach. Opowiadanie to także studium psychologiczne społeczności w obliczu niebezpieczeństwa i analiza nowych relacji między ludźmi.
Ospa 1963. Alarm dla Wrocławia – Jerzy Bogdan Kos
Publikacja na ten sam temat – ospa we Wrocławiu w 1963 roku. Książka przedstawia obraz miasta dotkniętego zarazą w realiach powojennej Polski. Zawiera wyjątkowo różnorodny materiał, na który składają się rozmowy z uczestnikami tamtych wydarzeń, narracja autora, jego rozważania nad ówczesną sytuacją, fragmenty krokin i dzienników oraz rozbudowana bibliografia.
Cholera i inne choroby – Łukasz Kaniewski
Propozycja dla najmłodszych czytelników. Łukasz Kaniewski opowiada o strasznych chorobach w formie zabawnych wierszy, a Karolina Kotowska – w formie obrazków. Książka tłumaczy dzieciom jak działa ciało, jak wyglądają wirusy i zarazki, a także w jaki sposób, dbając o swoje zdrowie, człowiek może stać się na nie odporny.
Okładki książek są ze strony lubimyczytac.pl.
Artykuł przygotowała Gabriela Kwarta.
