Atrakcyjna i angażująca oferta dla Seniorów w bibliotece i instytucji kultury, zaangażowani odbiorcy a raczej uczestnicy – kreatorzy, możliwość przepływu i wymiany inspiracji, wiedzy, doświadczeń, a w trudniejszych momentach wsparcie, pomoc ludzi i organizacji partnerskich – to jest marzenie! A może apetyt na rzeczywistość, która już jest w naszym zasięgu?!
Seniorzy w społecznościach lokalnych, w swoim przekroju, różnorodności, a jednocześnie cechach wspólnych, dynamiką funkcjonowania, doświadczeniem i problemami mogą stanowić grupę odbiorców naszych projektowych działań realizowanych w ramach programu Kultura -Interwencje. Dotarcie z ofertą kulturalną odpowiadającą na potrzeby, niosącą próby rozwiązywania określonych, zdiagnozowanych trudności, może być wyzwaniem ale jednocześnie mobilizacją do podejmowania działań budujących relacje, zaangażowanie i poczucie podmiotowości.
Poznanie i diagnoza drogą do efektywnego działania
Spójrzmy na funkcję i obraz naszej instytucji w społeczności. Ponadto przyjrzyjmy się z bliska obszarom zarysowanym przez pytania: Czy szukamy kontaktu z odbiorcami pomimo wprowadzanych obostrzeń pandemicznych? Z jaką elastycznością podchodzimy do nowych sposobów dotarcia z naszą ofertą? Z jakimi grupami społecznymi pracujemy? Czy mamy pomysły i wiemy jak wdrożyć pracę z seniorami? Z kim współpracujemy i na czyje wsparcie możemy liczyć ? Komu pomagamy i w czym? Jak Seniorzy funkcjonują w naszej instytucji?
Kim jest Senior?
Słowo Senior rezonuje w każdym z nas z innymi emocjami, myślami i doświadczeniami.
Wśród samych Seniorów wywołuje różne odczucia, również zgrzyt i niezgodę, z innymi harmonijnie współgrając.
Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) szczegółowiej odnosi się do kwestii określania etapów starości wyróżniając trzy zasadnicze etapy:
- od 60 – 75 roku życia – wiek podeszły ( tzw. wczesna starość);
- od 75 – 90 roku życia – wiek starczy ( tzw. późna starość);
- 90 rok życia i powyżej – wiek sędziwy ( tzw. długowieczność).
Seniorzy to zróżnicowana grupa. Dopasowywanie oferty i otwieranie działań instytucji na potrzeby i możliwości najstarszych osób to ogromny potencjał. To również zastrzyk innowacyjności do kulturalnego krwiobiegu.
WHO podstawowe cechy starości definiuje jako:
- znaczny spadek zdolności adaptacyjnych człowieka w wymiarze biologicznym, psychospołecznym;
- postępujące ograniczenie samodzielności życiowej;
- stopniowe nasilenie się zależności od otoczenia.
My postrzegamy w wymiarze kulturalnym i społecznym cechy starości jako fundamentalny udział osób starszych w budowaniu świadectw historii, źródło doświadczeń o charakterze indywidualnym, wiedzę o kulturze ludowej, społecznej, wielopokoleniowości, doświadczeniach samotności, i bycia w grupie w innych warunkach społeczno-historycznych, energii i innej perspektywie, chęci działania i bycia potrzebnym, dla nas lekcji empatii i człowieczeństwa.
Realizując projekty senioralne uczymy się programować lepszą rzeczywistość, bo starość to nasza przyszłość
W końcu 2019 r. liczba ludności Polski wyniosła 38,4 mln, w tym ponad 9,7 mln stanowiły osoby w wieku 60 lat i więcej (ponad 25%). W stosunku do 2015 r. liczba osób w wieku senioralnym wzrosła o ponad 900 tys. osób. Obraz demograficzny obejmujący nasz kraj ale także mający swój wymiar lokalny co roku prezentuje Ministerstwo Rodziny i Opieki Społecznej w opracowaniu przedstawiającym sytuację osób starszych w Polsce. Osoby starsze to grupa coraz liczniejsza.
Diagnoza środowiska senioralnego
Uważność instytucji na zmieniające się potrzeby i możliwe, dostępne formy uczestniczenia w kulturze przez mieszkańców naszych miejscowości to cenna kompetencja. Szczególnie w dzisiejszej pandemicznej rzeczywistości. Umiejętność, którą można zdobywać tylko przez praktykę, do której serdecznie zachęcamy. Zanim zaczniemy działać przeprowadźmy badania diagnostyczne, poznajmy swoje zasoby, poznajmy ludzi i konteksty. Dajmy sobie przyzwolenie na zdziwienia, i odkrywanie, uwolnijmy się od założeń i bronienia postawionych hipotez. Zaufajmy także procesowi poznawania. Wybierajmy z bogatej palety dostępnych narzędzi diagnozy w kulturze i środowisku lokalnym. Jak rozumieć zagadnienie diagnozy i jak ją przeprowadzić podpowiada Narodowe Centrum Kultury.
Diagnoza środowiska senioralnego charakteryzuje się swoistą specyfiką. Oczywiście dobranie odpowiednich narzędzi oraz empatyczna realizacja to klucz do uzyskania wiarygodnego materiału badawczego. Analiza takich danych wyposaży nas w prawdziwy pęk kluczy, którymi będziemy mogli otwierać drzwi do bogactwa inicjatyw i działań projektowych.
Partycypacja
Wśród Seniorów są liderzy, osoby z pomysłami, doświadczeniem, pasją, którą chcą się dzielić. Dodatkowo w tej grupie możemy odnaleźć prawdziwych partnerów w działaniu. Kreowanie przestrzeni spotkania może być inspiracją do tematów realizowanych w naszych projektach. Wsłuchajmy się w te głosy, wyciągajmy z szuflad fotografie, zapiski. Z opowieści wyławiajmy pomysły prowadzeni elementami metodyki OSLu (Modelu Organizowania Społeczności Lokalnej).
Zapraszajmy do współtworzenia, budujmy relacje poprzez działania kulturalne. Twórzmy platformy scalające społeczności w świecie, w którym do drugiego człowieka mamy 2 metry, a chciałoby się bliżej.
Perspektywa
Działania senioralne, to również te wzbogacone o wymiar transferu międzypokoleniowego. Czyli inicjatywy adresowane do różnych pokoleń i dające pretekst do wspólnej aktywności, by w efekcie wypracować nową jakość, zbudować nowe doświadczenia uczestników.
Międzypokoleniowość ośmiela i zachęca do budowania partnerstw w realizowanych projektach. Pamiętajmy, że nasze instytucje nie są samotnymi wyspami. Wokół nas są organizacje, firmy, koła, kluby inne instytucje, które swoimi zasobami i doświadczeniami mogą wesprzeć i umocować nasz projekt silniej w ubieganiu się o dofinansowanie.
Wydarzenie: Projekty dla Seniorów w programie Kultura-Interwencje”
25.02, godz. 12:00, bezpłatne webinarium
Jeśli zasygnalizowana tematyka pozostaje w obszarze Państwa zainteresowań i rozbudza ochotę na zapoznanie się z bardziej szczegółowymi informacjami, podpowiedziami, przykładami konkretnych realizacji zapraszamy na webinar „Projekty dla Seniorów w programie Kultura-Interwencje”.
Formularz zapisu: https://app.livewebinar.com/818-535-003.
