Czy Twoja biblioteka spełnia zasady dostępności całej oferty dla osób ze szczególnymi potrzebami? Jeśli nie, program Kultura bez barier jest niepowtarzalną okazją, aby uzyskać nawet do 250.000 zł (bez wkładu własnego!) na działania, które poprawią tę sytuację. Stwórz projekt, który wyrówna szanse dostępu do kultury dla wszystkich odbiorców w Twoim otoczeniu.
Program Kultura bez barier
Organizatorem konkursu grantowego jest Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych (PFRON).
Program „Kultura bez barier” powstał przede wszystkim z myślą o zapewnianiu dostępności oferty i zasobów instytucji kultury dla osób ze szczególnymi potrzebami, w tym z niepełnosprawnościami. Dotyczy to pięciu obszarów, takich jak:
- widzenie,
- słyszenie,
- poruszanie się,
- rozumienie
- i czucie.
Równocześnie organizator zwraca uwagę na to, że dostępność należy rozumieć jako stałą cechę wszystkich przejawów działalności kulturalnej. Oznacza to, że wdrażanie dostępności nie może zostać ograniczone wyłącznie do specjalnych wydarzeń dla osób ze szczególnymi potrzebami.
Kto może wziąć udział w konkursie?
Uczestnikami programu mogą być samorządowe, państwowe i współprowadzone instytucje kultury.
Podczas oceny wniosku instytucje kultury z terenów wiejskich i miast do 20 tys. mieszkańców otrzymują dodatkowe punkty.
Zakres zadań możliwych do realizacji
Na podstawie wnikliwej diagnozy swojego otoczenia wnioskodawca ma obowiązek wybrać jeden lub kilka obszarów dostępności (widzenie, słyszenie, poruszanie się, rozumienie i czucie), które chce poprawić oraz sposób realizacji celu. Spośród powyższych obszarów należy wybrać jeden, jednak za wybór kilku przyznawane są dodatkowe punkty.
Pośród działań możliwych do sfinansowania z grantu są:
- proces dostosowania i produkcji przedsięwzięcia kulturalnego w zakresie dostępności, w tym koszty zakupu sprzętu/wyposażenia, materiałów, usług zewnętrznych, wypożyczeń niezbędnych do realizacji przedsięwzięcia, wraz
z obsługą techniczną wydarzenia (np. nagłośnienie, światło, rejestracja foto/video); - szkolenia i inne formy podnoszące kompetencje personelu;
- przedsięwzięcia edukacyjne dla osób z różnymi rodzajami szczególnych potrzeb, np. ścieżki edukacyjne, warsztaty, uwzględnianie udziału osób ze szczególnymi potrzebami w programie edukacji kulturalnej i artystycznej (np. na lekcjach gry na instrumentach, zajęciach plastycznych, spotkaniach literackich itp.);
- zapewnienie dostępności cyfrowej;
- realizacja procesu partycypacyjnego oraz działania informacyjne dotyczące oferty;
- poprawa obsługi osób ze szczególnymi potrzebami, poprzez zakup i wykorzystanie środków wspierających komunikację;
- instalacja urządzeń lub innych środków technicznych do obsługi osób słabosłyszących;
- adaptacja budynków lub pomieszczeń;
- wynagrodzenia osób bezpośrednio zaangażowanych w realizację przedsięwzięcia;
- zakup licencji i praw autorskich niezbędnych do realizacji przedsięwzięcia.
UWAGA: Koszty obsługi administracyjnej (tj. koszty obsługi księgowej i kadrowej, koszty najmu pomieszczeń, koszty mediów itp.) związanej z realizacją przedsięwzięcia nie stanowią wydatków możliwych do sfinansowania z grantu.
Łącznie wydatki na zakup infrastruktury lub adaptację przestrzeni oraz wydatki na zakup środków trwałych nie mogą przekroczyć 25% wartości grantu.
Propozycje działań od Good Books!
1. Szkolenia z dostępności
- Oferta kulturalna dla osób ze szczególnymi potrzebami w bibliotece.
- Jak prawidłowo zachować się w stosunku do osoby z niepełnosprawnością, czyli savoir vivre dla bibliotekarzy.
- Dostępność stron internetowych i aplikacji mobilnych, czyli zarządzanie dostępnością cyfrową w bibliotekach i instytucjach kultury.
2. Warsztaty
- Tablety w pracy z osobami z niepełnosprawnością. Jak wykorzystać tablety do kreatywnej i twórczej pracy w bibliotece? Warsztat.
- Audiodeskrypcja w bibliotece i instytucji kultury.
- Czytaki – warsztat praktyczny.
3. Włączenie osób z niepełnosprawnością w proces powstawania w pełni dostępnej gry
Przeczytaj relację z gry dla osób niewidomych i słabo widzących w Zduńskiej Woli!
4. Przeprowadzimy audyt Twojej strony internetowej
5. Poprawimy dostępność Twojej strony internetowej
Model działania
Przedsięwzięcia grantowe muszą wykorzystywać zasady i metody opisane w „Modelu zapewniania dostępności oferty i zasobów instytucji kultury dla osób ze szczególnymi potrzebami, w tym z niepełnosprawnościami” (Załącznik nr. 7), czyli:
- służyć poprawie dostępności całości bądź części oferty instytucji kultury;
- nie mogą dotyczyć wydarzeń kulturalnych organizowanych wyłącznie dla osób ze szczególnymi potrzebami i muszą opierać się o koncepcję „podróży odbiorcy”;
- być realizowane przy udziale osób ze szczególnymi potrzebami lub organizacji pozarządowych z adekwatnym doświadczeniem;
- przyczyniać się do wzrostu wiedzy i kompetencji pracowników i pracownic instytucji kultury.
Załącznik nr. 7 to dokument, do którego kilkukrotnie odnoszą się zapisy regulaminu programu „Kultura bez barier”. Znajdują się w nim przede wszystkim definicje dostępności, lista osób ze szczególnymi potrzebami oraz schematy postępowania w realizacji celów projektu.
Jest tam mowa m.in. o „podróży odbiorcy” wydarzenia kulturalnego. Instytucja kultury powinna zadbać o dostępność na każdym etapie tego doświadczenia.
źródło: dokumenty PFRON
PFRON tłumaczy także w jakiej kolejności podjąć kolejne działania, jak podjąć ich ewaluację oraz podaje przykłady działań, które może podjąć instytucja na poszczególnych etapach.
Dokument jest bardzo rozbudowany (31 stron), jednak w jasny i klarowny sposób pokazuje, czego oczekują organizatorzy programu „Kultura bez barier” od wnioskodawców i jak rozumieją szeroki temat dostępności.
Ocena
Ocena wniosku odbywa się w 5 kategoriach:
- Rzetelność i trafność wstępnej diagnozy potrzeb odbiorców i odbiorczyń (znajomość grupy docelowej, sposób identyfikacji jej potrzeb, wstępne konsultacje, znaczenie przedsięwzięcia w szerszej perspektywie).
- Zgodność zakresu przedsięwzięcia grantowego z Modelem (uwzględnienie koncepcji „podróży odbiorcy”, doświadczenie wykonawców, innowacyjność i oryginalność projektu).
- Kompleksowość i adekwatność proponowanych rozwiązań (WAŻNE: tutaj również adekwatność zaproponowanych wskaźników monitorowania).
- Zakres i rodzaj zamierzonej współpracy z podmiotami działającymi na rzecz osób ze szczególnymi potrzebami, w szczególności z organizacjami pozarządowymi (WAŻNE: tutaj także użycie innych form zaangażowania społecznego osób ze szczególnymi potrzebami w planowane działania).
- Efektywność kosztowa przedsięwzięcia.
W każdej kategorii wnioskodawca może otrzymać do 10 punktów. Ponadto dodatkowe punkty są przyznawane instytucjom w miejscowościach do 20.000 mieszkańców (5 pkt.), z miast (do 20.000 mieszkańców) tracących funkcje społeczno-gospodarcze (5 pkt.), które skierują swój projekt do więcej niż jednej grupy osób ze szczególnymi potrzebami spośród pięciu: widzenie, słyszenie, poruszanie się, rozumienie, czucie (5 pkt.).
Kwoty
Maksymalna wysokość grantu wynosi 250.000 zł. Nie jest wymagany wkład własny.
Kwota przeznaczona na finansowanie przedsięwzięć grantowych wybranych w naborze wynosi niemal 20 mln zł.
Terminy
Nabór wniosków trwa do 26 kwietnia 2022 r.
Projekt może być realizowany od 1 lipca 2022 r. do 15 czerwca 2023 r.
Składanie wniosku
Wnioski można składać wyłącznie w formie dokumentu elektronicznego za pośrednictwem generatora wniosków dostępnego na stronie internetowej PFRON.
