Klub Ojca w bibliotece w Raciborzu rozpoczął swoją działalność 11 czerwca 2022 r. Klub jest jednym z działań w ramach projektu „Łączy nas biblioteka”, który otrzymał dofinansowanie z programu BLISKO Narodowego Centrum Kultury. Powstanie klubu poprzedziło szkolenie, które miałem przyjemność poprowadzić 4 czerwca w Miejskiej i Powiatowej Bibliotece Publicznej w Raciborzu.
Czytelnictwo na przestrzeni lat
XXI wiek to czas cyfryzacji i wszechobecnego, bezpośredniego dostępu do informacji i wiedzy. Jeszcze do końca XX wieku biblioteki uchodziły za skarbnice wiedzy na miarę Biblioteki Aleksandryjskiej. Dawniej po wiedzę często zapuszczaliśmy się do bibliotek i dramatem było, kiedy okazywało się, że publikacji na dany temat było kilka i wszystkie były wypożyczone… O kupnie książek w księgarniach czasami można było tylko pomarzyć (nie wspominając o czasach, kiedy na konkretne tytuły obowiązywały zapisy). Ilu młodych mężczyzn czytało w tych nieco dawniejszych czasach? W moim gronie wielu. Książkę zabierało się na obóz, rejs żeglarski, zimowisko czy biwak i czytało się wieczorami. Wtedy nie było jeszcze smartfonów i internetu.
Mężczyźni nie czytają? Pesymistyczne statystyki
Od tamtego czasu wszystko się zmieniło. Rynek książkowy się rozrósł, poczytne tytuły zaczęły podążać za podażą, zaczęły pojawiać się kolejne wydania, w tym kolekcjonerskie. Same książki również potaniały i stały się bardziej dostępne. Biblioteki w związku z transformacjami systemowymi marniały, a czytelników ubywało (częściowo dlatego, że sami zaczęli gromadzić woluminy). Internet zapewnił dostęp do wiedzy na wyciągnięcie ręki. Umożliwił również łatwiejszy dostęp do książek – ebooków i audiobooków. Jak wpłynęło to na stan czytelnictwa? Otóż z badań przeprowadzanych przez Bibliotekę Narodową w 2020 roku wynika, że 67% mężczyzn nie przeczytało ani jednej książki!
Pracuję w szkole i wiem, że dzieciaki sięgają w zdecydowanej większości tylko po lektury (a i to nie wszyscy!). Pandemia trochę pomogła i wskaźniki czytelnictwa nieznacznie się poprawiły. Niestety wstępny raport za I kwartał 2022 pokazuje że wracamy do czasów sprzed pandemii, choć kupujemy więcej książek. Pytanie, ile z tego czytamy?
Klub ojca w bibliotece – szkolenie w Miejskiej i Powiatowej Bibliotece Publicznej w Raciborzu
Aby odpowiedzieć na pytanie, dlaczego mężczyźni tak rzadko sięgają po książki, zrobiłem własną sondę. Najczęstsze wypowiedzi to:
- Brak czasu.
- Zapracownie.
- “Kobiety od nich tego nie wymagają”.
- Rozwijają inne swoje zainteresowania.
- Spędzają czas na grach, w sieci/internecie.
- Oglądają filmy, spędzają czas w mediach społecznościowych.
Co robić by ten stan zmienić, jak zachęcić mężczyzn do czytania? Biblioteki zaczynają swoją batalię o pozytywną zmianę obecnej sytuacji. Stają się ważnym miejscem dla lokalnej społeczności. Stają się “centrum”. Centrum zasobów lokalnej historii – poprzez gromadzenie i udostępnianie cyfrowych materiałów. To miejsca wydarzeń i eventów: spotkań z autorami książek, aktorami, ludźmi sukcesu. To w bibliotekach ma miejsce wymiana poglądów: dyskusyjne kluby książki, dyskusyjne kluby filmowe. To także miejsca społeczności gamingowych: zarówno fanów gier planszowych, jak i konsolowych i mobilnych.
Podczas szkolenia „Klub Ojca w bibliotece” w Raciborzu wspólnie z bibliotekarzami podjęliśmy działania, by wypracowywać koncepcję pracy bibliotecznego Klubu Ojca, a tym samym zachęcić do sięgnięcia po książkę zarówno małych, jak i dużych mężczyzn. Grupa, z którą się spotkałem, była otwarta, a ich głowy aż kipiały od pomysłów. Zachęciłem i dałem przestrzeń do wypowiedzi. Podczas zajęć odkrywaliśmy wzajemnie swoje nieujawnione pasje, które stawały się inspiracją do dalszych działań nad rozwijaniem projektu Klubu Ojców.
Słuchaliśmy się wzajemnie, dyskutowaliśmy, a pomysły sypały się niczym z rękawa. Na moich oczach budował się zespół ludzi, którzy mogą się w przyszłości wzajemnie wspierać, aby wypracować społeczny, finalny sukces w postaci zwiększenia zainteresowania ofertą biblioteczną wśród mężczyzn z lokalnej społeczności.
Męskie czytanie i szkolenia dla bibliotekarzy
W ramach „Męskiego Czytania” proponujemy trzy kategorie szkoleń: dla dorosłych mężczyzn, dla chłopców i nastolatków oraz różne. W ramach ostatniej kategorii proponujemy szkolenia związane nie tylko z literaturą, ale także z grami, serialami, prasą czy filmami.
Chcesz zorganizować szkolenie z „Męskiego Czytania” w swojej bibliotece? Chcesz dowiedzieć się więcej o naszych działaniach?
