Home badania i raporty Jak pandemia wpłynęła na czytelnictwo w Polsce?

Jak pandemia wpłynęła na czytelnictwo w Polsce?

Czytelnictwo w Polsce jest systematycznie monitorowane przez Bibliotekę Narodową. W ramach Planu Ewaluacji i Monitoringu Narodowego Programu Rozwoju Czytelnictwa 2.0 na lata 2021–2025 prowadzone są badania, których celem jest zrozumienie wybranych zagadnień czytelniczych w Polsce. Efektem ostatnich badań jest najnowszy raport. Nosi tytuł „Stan czytelnictwa w Polsce w pierwszym kwartale 2022 r.”. Biblioteka Narodowa opublikowała na razie wstępne wyniki badań. Co wynika z najnowszego raportu?

Jak pandemia wpłynęła na czytelnictwo w Polsce?

Ograniczenia pandemiczne, w tym edukacja szkolna dzieci w domu i praca zdalna, w pierwszym roku pandemii przyniosły nieco większe zainteresowanie czytaniem, w drugim zauważalne zmęczenie.”

Czytanie dzieciomOdpowiedzi respondentów wskazują, że w okresie od marca 2021 do marca 2022 przynajmniej jedną książkę przeczytało 38% osób biorących udział w badaniu. Na podobnym poziomie wskaźnik ten został zanotowany w ostatnim badaniu czytelnictwa przed pandemią, czyli w 2019 r. Autorzy raportu wskazują na więcej podobieństw pomiędzy tamtym i obecnym badaniem. W obu tych badaniach bardzo zbliżone ilościowo są grupy osób czytających bardzo mało lub wcale oraz wyjątkowo zaangażowanych czytelników. To wszystko skłania do wniosku, że choć w pierwszym roku pandemii można było zaobserwować niewielki wzrost czytelnictwa, to obecnie jego poziom wrócił do okresu sprzed pandemii. Z raportu wynika również, że osoby posiadające dzieci wyraźnie częściej sięgają po książki, czytają więcej i intensywniej.

Skąd Polacy biorą książki?

Ze wstępnego raportu wynika, że Polacy książki najchętniej kupują. Trzeba jednak zaznaczyć, że w okresie objętym badaniem znacznie wzrosła sprzedaż książek online. Nie dziwi to zwłaszcza biorąc pod uwagę obostrzenia związane z pandemią COVID-19. Kolejnymi źródłami książek są te:

  • pożyczone od rodziny/znajomych,
  • otrzymane w prezencie,
  • znajdujące się w domowym księgozbiorze,
  • wypożyczone z biblioteki szkolnej,
  • wypożyczone z biblioteki publicznej.

Spadek wypożyczeń z bibliotek publicznych (widoczny szczególnie względem roku 2019) tłumaczyć należy zatem przede wszystkim komplikacjami związanymi z pandemią:

W latach 2020–21 następowało zamknięcie bibliotek w wyniku przepisów ogólnokrajowych lub miejscowego wzrostu zakażeń, co ograniczyło dostęp do książek osobom rzadziej kupującym i mogło wpłynąć na niższy poziom czytelnictwa.”

Młodzi czytają online

Wśród najchętniej podejmowanych w czasie wolnym zajęć uczestnicy badania wymieniali oglądanie filmów i seriali w domowym zaciszu, spotkania z rodziną lub znajomymi, zaś na trzecim miejscu spacery i krótkie wycieczki. Czytanie książki jako najbardziej pożądane zajęcie wskazało 10% badanych.

Spośród różnego rodzaju praktyk lekturowych w czasie wolnym badani najczęściej wymieniali czytanie wiadomości w internecie i postów na portalach społecznościowych. Czytanie takich wpisów najatrakcyjniejsze jest dla osób najmłodszych.”

Szkolenie w Raciborzu Biblioteka na FacebookuCzytelnictwo w Polsce ma silną konkurencję w postaci rozrywek online, szczególnie oglądania filmów i seriali oraz korzystania z mediów społecznościowych. Potencjalni odbiorcy oferty bibliotecznej w czasie wolnym najchętniej oglądają filmy i seriale, a znaczną część czasu wolnego spędzają w mediach społecznościowych. Jest to wskazówka dla pracowników bibliotek. Warto pomyśleć, w jaki sposób przyciągnąć do biblioteki nie-czytelników właśnie tymi kanałami. Np. promując książki, na podstawie których powstały aktualnie popularne seriale czy rozwijając swoją obecność na różnych platformach społecznościowych. Pomocne w tym zakresie mogą okazać się szkolenia z bogatej oferty Good Books, takie jak np.:

Chcesz zorganizować te lub inne szkolenia w swojej bibliotece, stacjonarnie lub online? Skontaktuj się z nami!

    Skontaktuj się z nami! Zadzwoń: Ania Krzykowska: +48 730 215 888, Ola: +48 537 449 555, Ania Jakubowska: +48 730 935 222, napisz na szkolenia@goodbooks.pl lub wypełnij formularz, a my skontaktujemy się z Tobą!


    Z raportem można zapoznać się na stronie Biblioteki Narodowej.

    Zobacz także