29 czerwca w Mediatece w Mońkach w ramach „I Giełdy Projektów” Bibliotek Publicznych Powiatu Monieckiego odbyło się szkolenie dla bibliotekarzy poświęcone kreatywnemu zespołowi i nieszablonowemu rozwiązywaniu problemów. Szkolenie odbyło się w trybie online. Webinar był prowadzony przez Agnieszkę Szczerek i wzięło w nim udział kilkanaście osób z lokalnych bibliotek.
Szkolenie składało się z trzech części:
- Zauważenia tego, co naszą kreatywność ogranicza i co powoduje, że jej nie rozwijamy.
- Omówienia tego, co wspiera kreatywność i pozwala nam ją ćwiczyć.
- Poznania przykładowych narzędzi i technik pozwalających rozwijać umiejętność kreatywnego myślenia i generowania pomysłów.
Kreatywny zespół a własne przekonania
Punktem wyjścia do omawiania tematu kreatywności była potrzeba
„odczarowania” kreatywności jako umiejętności odnoszącej się tylko do procesów twórczych i przebiegających w artystycznym chaosie. Każdy z nas w codziennym życiu w wielu momentach może wykazywać się „małą kreatywnością”. Być może nie zmieniamy istoty istniejących już rzeczy, ale udaje nam się usprawnić naszą pracę albo wprowadzić inne ulepszenia. Kreatywność dotyczy nie tylko generowania nowych pomysłów, ale także podchodzenia do spraw i problemów z otwartością na różne (nawet potencjalnie zwariowane) rozwiązania oraz na testowanie ich w rzeczywistości.
Jednym z elementów silnie blokujących naszą kreatywność są przekonania, które posiadamy – jeśli myślimy o sobie, że nie jesteśmy kreatywni albo że nigdy nie mieliśmy dobrych pomysłów, to takie stwierdzenia będą obniżały już nawet nasze dążenie do poszukiwania pomysłów. Dobra wiadomość jest taka, że ograniczające negatywne przekonania możemy przy odrobinie wysiłku skupić się w zamian na takich, które będą nas wspierać. Na szkoleniu omówiliśmy różne rodzaje blokujących przekonań i alternatywy, które pozwolą się otworzyć na nowy sposób myślenia. Omówiliśmy także okoliczności wspierające myślenie lateralne – przyjmowanie innej perspektywy, zmiana otoczenia, dostarczanie sobie różnorodnych bodźców czy dbanie o odpowiedni poziom otwartości wśród współpracowników.
Jak poprawić swoją kreatywność? Np. metodą kapeluszy!
Uczestnicy poznali zasady przeprowadzania burzy mózgów oraz odwróconej burzy mózgów. Poznali metodę Walta Disneya. a także dowiedzieli się, jak korzystać z metody kapeluszy Edwarda de Bono. W skrócie polega ona na przywdziewaniu (oczywiście w wyobraźni) jednego 6 kolorowych kapeluszy. Każdy kolor odpowiada innej osobowości, czyli innemu podejściu do rozwiązywania problemów. Przyglądając się interesującej nas kwestii w poszczególnych kapeluszach uczymy się dostrzegać nowe punkty widzenia, co pobudza naszą kreatywność.
Trenerka zachęcała uczestników do myślenia pytaniami, czyli zadawania sobie (ale z autentyczną ciekawością!) różnych pytań dotyczących rozwiązywanego problemu. Były to np. „Z jakich rozwiązań rezygnuję?” lub „Jak to można zrobić inaczej?” albo „Jakie byłoby najbardziej szalone rozwiązanie w tej sytuacji?”. Uczestnicy uczyli się także korzystać z notatek wizualnych, w tym poznali technikę mindmappingu.
Rozmawiając o kreatywności należy jednak pamiętać, że samo generowanie pomysłów to tylko pierwszy etap, a później należy zadbać o to, żeby wprowadzać te wybrane pomysły w życie. Uczestnicy poznali strategię Vonneguta, która pozwala zaplanować jakieś działanie od końca i jest jedną z wielu technik planowania realizacji projektu.
Istotną kwestią kilkukrotnie poruszoną podczas szkolenia online było wykorzystanie różnorodności, która tkwi w różnicach między poszczególnymi członkami danego zespołu. Zauważenie, docenienie i zrobienie z tej różnorodności siły napędowej dla kreatywnego rozwiązywania problemów to rzecz jasna ogromny wysiłek. Jednak warto, bo to też ogromna wartość dla całego zespołu oraz jego menedżera.
Spotkanie podsumowaliśmy refleksją o tym, że nikt nie staje się bardzo kreatywny z dnia na dzień. Bardzo wiele zależy od nas samych, od naszej dyscypliny i determinacji. Jeśli ćwiczy się tę umiejętność i wykorzystuje do tego różne narzędzia i techniki, to na pewno nasz potencjał będzie się rozwijał. Najważniejsze jest to, żeby się odważyć i zacząć.
