Lubię prowadzić szkolenia z tematu dostępności. Po pierwsze bardzo szybko okazuje się, że to nie jest taki trudny temat, jak spodziewają się tego bibliotekarze. Po drugie: nowopoznane narzędzia od razu możemy wykorzystać do poprawy strony internetowej i materiałów cyfrowych biblioteki. W końcu, po trzecie – czuję, że robimy coś dobrego. Wdrażamy zmiany, które nieco ułatwiają życie osobom ze szczególnymi potrzebami.
Kim są osoby ze szczególnymi potrzebami?
Uczestnicy szkolenia „Dostępność w bibliotece – ABC bibliotekarza i instytucji kultury” z Białobrzeskiego Centrum Kultury już wiedzą, że nie mam tu na myśli jedynie osób z niepełnosprawnościami. Ustawy o dostępności dotyczą także osób po wypadkach, seniorów, kobiet w ciąży i z małymi dziećmi, obcokrajowców, a nawet osób z ciężkimi bagażami! Chodzi o to, aby każdy, kto tego chce, mógł korzystać z dobrodziejstw instytucji kultury i Internetu.
Dostępność cyfrowa w bibliotece
Ustawa o dostępności cyfrowej stron internetowych i aplikacji mobilnych podmiotów publicznych z dnia 4 kwietnia 2019 r. jest polskim odpowiednikiem europejskich zasad WCAG 2.1. Zawiera ona podstawowe wytyczne, jak zorganizować komunikację online, aby była w pełni dostępna. Podczas szkolenia uczyliśmy się, jak zachowywać te zasady w przypadku:
- konstrukcji strony internetowej,
- grafik i zdjęć,
- filmów,
- tekstów i dokumentów cyfrowych,
- aplikacji mobilnych,
- intranetu.
Uczestnicy poznają kilka przydatnych narzędzi, które służą do przeprowadzenia autodiagnozy. W ten sposób na własne oczy przekonują się o niedociągnięciach i błędach, widocznych na swojej stronie. Mają także okazję doświadczyć tego, jak osoba niewidoma porusza się w przestrzeni online. Jak to możliwe? Poznają program do czytania ekranu, tzw. „screen reader”. Pokazuję też krótki film, jak korzystanie z takiego oprogramowania wygląda w praktyce.
Jak dodać tekst alternatywny do grafiki i napisy do filmu?
Zazwyczaj okazuje się, że najwięcej problemów sprawiają dwie kwestie. Teksty alternatywne do grafik i napisy do filmów. Tym sprawom poświęcamy więc nieco więcej czasu. Podczas szkolenia dla Białobrzeskiego Centrum Kultury pokazywałam, jak dodać tekst alternatywny do obrazków w dokumentach przygotowywanych w zwykłym Wordzie, w Wordpressie i na Facebooku. Chociaż sztuczna inteligencja tego ostatniego medium całkiem nieźle radzi sobie z tym sama!
Cały czas nie radzi sobie jednak z napisami do filmów. Automatyczne napisy na Facebooku i YouTube generują się na razie tylko w języku angielskim. W związku z tym przedstawiłam uczestnikom sposoby na dodanie napisów do wideo. Nie jest to trudne. Ale niestety – jest bardzo czasochłonne.
Aktualizujemy deklarację dostępności
Na końcu szkolenia nie mogło zabraknąć tematu deklaracji dostępności i raportów, które instytucje muszą przygotowywać zgodnie z prawem o dostępności. Ponieważ to prawo obowiązuje już od kilku lat, pracownicy Białobrzeskiego Centrum Kultury byli obeznani z tematem. Jednak mam nadzieję, że po naszym spotkaniu będą mogli poprawić kilka procesów i dodać informację o nowych udogodnieniach do swojej deklaracji dostępności.
