Narodowe Centrum Kultury po raz kolejny ogłosiło nabór wniosków do programu Kultura – Interwencje. Budżet programu wynosi 11,5 mln zł i obejmuje wsparcie inicjatyw związanych z jubileuszami i rocznicami ważnych wydarzeń, realizację działań unikatowych na skalę kraju, niwelowanie barier w dostępie do kultury, tworzenie nowej oferty kulturalnej oraz podejmowanie działań w partnerstwie na rzecz społeczności lokalnej. Cele programu przewidują kontynuację inicjatyw podejmowanych z partnerami w ramach programu BLISKO, co jest ważną informacją dla bibliotek, które uczestniczyły w tym programie. Termin składania wniosków upływa 17 marca 2025 r.
Kultura – Interwencje 2025: podstawowe informacje
- Dla kogo? Program dotacyjny Kultura-Interwencje 2025 jest skierowany przede wszystkim do samorządowych instytucji kultury (w tym również do bibliotek publicznych) i organizacji pozarządowych , a także do kół gospodyń wiejskich, kościołów i związków wyznaniowych oraz podmiotów prowadzących działalność gospodarczą.
- Jakie są kwoty dofinansowania? Minimalna kwota, o którą można się ubiegać, to 10 000 zł, zaś maksymalna – 150 000 zł. Wymagany jest wkład własny na poziomie min. 25%.
- Ile wniosków mogę złożyć? Jedna instytucja może złożyć jeden wniosek.
- Do kiedy mam czas? Nabór trwa do 17 marca 2025. Wnioski należy składać w Systemie Obsługi Programów (SOP): https://sop.nck.pl
- Kiedy należy zrealizować projekt? Realizacja projektu powinna rozpocząć i zakończyć się w okresie od 15 maja do 31 października 2025 roku.
Kultura – Interwencje 2025 i zmiany w regulaminie
Tegoroczna edycja programu Kultura – Interwencje 2025 wprowadza istotne zmiany, które warto dokładnie przeanalizować przed złożeniem wniosku. Znajomość nowych zasad pozwoli lepiej dopasować projekt do oczekiwań komisji oceniającej i zwiększyć szanse na uzyskanie dofinansowania.
Zmiany w celach programu
W nowej edycji usunięto bezpośrednie odniesienia do tożsamości narodowej i dziedzictwa historycznego. Zamiast tego nacisk położono na upowszechnianie dorobku kulturowego oraz wzmacnianie uczestnictwa w kulturze na poziomie lokalnym, regionalnym i krajowym. Nowa definicja celu:
„Celem programu jest wspieranie różnorodnych przedsięwzięć kulturalnych oraz tworzenie warunków dla wzmacniania uczestnictwa w kulturze (…) poprzez finansowe wsparcie realizacji projektów upowszechniających dorobek kultury i zwiększających obecność kultury w życiu społecznym.”
Podkreślenie interwencyjnego charakteru programu
Dodano zapis, który precyzuje, że program ma charakter interwencyjny – wspiera działania odpowiadające na konkretne potrzeby społeczności poprzez np.:
- organizację jubileuszy i rocznic ważnych wydarzeń,
- realizację działań unikatowych na skalę kraju,
- niwelowanie barier w dostępie do kultury,
- tworzenie nowej oferty kulturalnej,
- podejmowanie działań partnerskich na rzecz społeczności lokalnej.
Nowe możliwości dla bibliotek – kontynuacja partnerskich inicjatyw
Zmiana ta jest szczególnie istotna dla bibliotek, które uczestniczyły w programie BLISKO lub innych inicjatywach wspierających oddolne działania kulturalne. W nowej edycji można ubiegać się o dofinansowanie na projekty będące kontynuacją działań podjętych we wcześniejszych latach w ramach programów takich jak Dom Kultury+, BLISKO czy Bardzo Młoda Kultura. To szansa na rozwijanie i skalowanie już realizowanych inicjatyw.
Wyłączenia w zakresie kwalifikowalnych działań
Z regulaminu wykreślono możliwość finansowania rekonstrukcji historycznych oraz działań o charakterze stricte patriotycznym. Dodatkowo, z dofinansowania wyłączono projekty dotyczące kultury ludowej i tradycyjnej, jeśli ich zakres pokrywa się z programem EtnoPolska Narodowego Centrum Kultury.
Zmiany w ocenie wniosków
W bieżącej edycji większy nacisk położony jest na zasadność interwencji – instytucje składające wnioski powinny jasno wskazywać, dlaczego dane działanie powinno zostać podjęte, jaki obszar wymaga wsparcia (jaki problem społeczny lub kulturalny rozwiąże projekt?).
Oprócz Krajowej Strategii Rozwoju 2030, projekty powinny wpisywać się także w dokumenty strategiczne:
- Kartę Praw UE,
- Agendę 2030,
- UNESCO LNOB (Leave No One Behind).
Wprowadzono także nowe kryterium oceny organizacyjnej – oceniana będzie spójność i profesjonalizm wniosku. Staranność w przy przygotowaniu dokumentacji jest zatem kluczowa.
Zmiany w budżecie – większa precyzja
Regulamin programu został uzupełniony o szczegółowe wytyczne dotyczące kwalifikowalności wydatków. Dodano nową sekcję „Opis kosztu”, która zawiera przykłady kwalifikujących się kosztów w poszczególnych kategoriach. Dzięki temu wnioskodawcy mają większą pewność, które wydatki można uwzględnić w budżecie projektu.
Co to oznacza dla bibliotek?
Nowe zasady sprawiają, że biblioteki mają realne szanse na pozyskanie środków na działania wspierające rozwój społeczności lokalnej, eliminujące bariery w dostępie do kultury oraz kontynuujące wcześniejsze projekty partnerskie.
Kultura – Interwencje 2025: POMYSŁY NA DZIAŁANIA DLA BIBLIOTEK
Biblioteki są nie tylko miejscem dostępu do książek, ale także centrami edukacji, integracji i kultury. Wiele instytucji zmaga się jednak z problemami dotyczącymi niskiej frekwencji niektórych grup społecznych, brakiem dostosowanej oferty czy trudnościami w organizacji dostępnych wydarzeń. Poniżej przedstawiamy propozycje interwencji, które mogą pomóc bibliotekom w dostosowaniu swojej oferty do lokalnych potrzeb.
PROBLEM: w mojej miejscowości nie ma oferty dla seniorów
INTERWENCJA: Warsztaty dla seniorów
Starzejące się społeczeństwo wymaga dostosowania oferty kulturalnej i edukacyjnej do potrzeb osób starszych. Wielu seniorów zmaga się z izolacją społeczną i brakiem możliwości rozwijania nowych umiejętności, co może negatywnie wpływać na ich jakość życia. Biblioteki mogą stać się miejscem, które nie tylko oferuje dostęp do literatury, ale również aktywizuje osoby starsze poprzez warsztaty, spotkania i zajęcia edukacyjne.
Proponujemy warsztaty dla seniorów w bibliotece:
- Biblioterapia – jako metoda aktywizująca seniorów
- Neurobik – trening pamięci i koncentracji uwagi dla seniorów, czyli co możesz zrobić dla swojego umysłu by zachował młodość
- Warsztaty z kompetencji cyfrowych dla osób 55+
- Czytaki, tablety, aplikacje mobilne dla Seniorów
- Dziadkowie i babcie piszą Wikipedię
PROBLEM: w mojej miejscowości nie ma oferty dla dzieci
INTERWENCJA: Warsztaty dla dzieci i młodzieży
Dzieci i młodzież to grupa, która naturalnie poszukuje nowych form edukacji i rozrywki. Niestety, w wielu miejscowościach brakuje atrakcyjnych zajęć kulturalnych dla najmłodszych, co prowadzi do ograniczonego kontaktu z literaturą i historią lokalną. Biblioteki mogą wypełnić tę lukę, organizując angażujące i kreatywne warsztaty, np.:
- Warsztat książki tunelowej
- Warsztaty tworzenia podcastów o lokalnej historii i dziedzictwie
- Warsztaty animacji poklatkowej związane z jubileuszem lub ważną postacią z historii polskiej lub lokalnej
- Escape room w bibliotece – biblioteczny pokój zagadek inspirowany jubileuszem lub ważną, historyczną postacią
- Historyczne warsztaty fotograficzne ze stworzeniem gry karcianej
PROBLEM: w mojej bibliotece nie ma mężczyzn
INTERWENCJA: Męskie Czytanie – szkolenia dla kadry
Czytelnictwo wśród mężczyzn, zwłaszcza młodych, trzymuje się na niższym poziomie niż wśród kobiet. Wynika to często z braku dopasowanej oferty czytelniczej oraz stereotypów dotyczących roli bibliotek. Istnieje potrzeba tworzenia przestrzeni, które przyciągną ojców, nastolatków i dorosłych mężczyzn, zachęcając ich do sięgania po literaturę. Jak to zrobić? M.in. poprzez szkolenia z Męskiego Czytania:
- Klub Ojców w bibliotece – czytający tata jako nowy typ użytkownika w bibliotece
- Nastolatek w bibliotece – czego poszukują w bibliotece dojrzewający chłopcy
- Literatura dla chłopców. Jakie książki podsuwać chłopcom, aby zaszczepić w nich czytelniczą pasję?
- Od serialu do książki. Od książki do serialu
PROBLEM: w mojej miejscowości osoby z niepełnosprawnościami nie uczestniczą w kulturze
INTERWENCJA: szkolenia dla kadr z dostępności
Dostępność przestrzeni i wydarzeń kulturalnych dla osób z niepełnosprawnościami jest kluczowym elementem budowania otwartej i zintegrowanej społeczności. Często brak wiedzy na temat potrzeb tej grupy powoduje, że oferta biblioteki staje się dla jej reprezentantów niedostępna. Odpowiednie szkolenia pomogą kadrze lepiej dostosować wydarzenia i przestrzeń biblioteki do różnych potrzeb.
Szkolenia z dostępności w bibliotece:
-
- NOWOŚĆ: Podróż odbiorcy wydarzenia kulturalnego – praktyczne warsztaty z projektowania dostępnych wydarzeń kulturalnych
- Jak prawidłowo zachować się w stosunku do osoby z niepełnosprawnością, czyli savoir vivre dla kadr kultury
- Dostępność stron internetowych i aplikacji mobilnych, czyli zarządzanie dostępnością cyfrową w bibliotekach i instytucjach kultury.
- Oferta kulturalna dla osób ze szczególnymi potrzebami
PROBLEM: lokalna społeczność jest słabo zintegrowana
INTERWENCJA: wzmacnianie więzi przez edukację regionalną
Wiele miejscowości boryka się z niskim poziomem integracji społecznej i brakiem poczucia wspólnoty. Biblioteka może pełnić rolę centrum edukacji regionalnej, w którym mieszkańcy wspólnie odkrywają historię i dziedzictwo swojego regionu. mamy doświadczenie w organizacji warsztatów i szkoleń, które nie tylko wzmacniają więzi międzyludzkie, ale także budują lokalną tożsamość:
-
- NOWOŚĆ: Piszemy biografie przedmiotów, czyli jak wykorzystać historię przedmiotu do interpretacji dziedzictwa lokalnego.
- Podejmowanie działań kulturalnych na rzecz społeczności lokalnej w partnerstwie (szczególnie dla beneficjentów BLISKO!)
- Edukacja regionalna w bibliotece – jak zainteresować młode pokolenia lokalną historią
- Warsztat z narzędziami AI – odkrywanie możliwości sztucznej inteligencji w edukacji, pracy i działaniach twórczych w odniesieniu do polskiego dorobku kulturowego
Formuła 3+2 – Połącz szkolenie kadry z warsztatami dla odbiorców!
Nowością w naszej ofercie jest formuła 3+2, czyli dwa spotkania w jednym terminie – jedno dla kadry (3 godziny), a drugie dla odbiorców (2 godziny). Ten sam trener prowadzi oba szkolenia, co pozwala na optymalne wykorzystanie czasu i środków finansowych. Dzięki temu biblioteki mogą efektywniej rozwijać kompetencje swoich pracowników, jednocześnie oferując wartościowe wydarzenia dla mieszkańców.
Masz pomysł na konferencję? Chętnie pomożemy w jej organizacji!
Konferencje i seminaria jako jeden z elementów projektu to doskonały sposób na realizację celów programu Kultura-Interwencje. Jeśli myśl o organizacji dużego wydarzenia wydaje się przytłaczająca, warto rozważyć konferencję online. Oferujemy kompleksowe wsparcie na każdym etapie:
- wybór i rezerwacja odpowiedniego miejsca
- obsługa rejestracji uczestników
- dobór prelegentów i opracowanie programu
- zapewnienie sprzętu audiowizualnego
- organizacja transmisji online lub formatu hybrydowego
- przygotowanie materiałów promocyjnych
- organizacja pakietów konferencyjnych
- ankiety ewaluacyjne dla uczestników
Przedstawiamy przykładowe tematy konferencji, które mogą zainteresować zarówno bibliotekarzy, a jednocześnie wpisują się w cele programu Kultura-Interwencje 2025:
- „Escape roomy, LARP-y i storytelling – nowe formaty edukacji w bibliotece”
- „Podcasty, vlogi i streaming – jak promować kulturę w sieci?”
- „Wolontariat w bibliotece – jak budować zaangażowanie mieszkańców?”
- „Nowoczesne technologie w służbie pamięci – cyfrowe archiwa i wystawy”
- „Biblioteka a edukacja nieformalna – jak tworzyć programy wspierające lokalną młodzież?”
Jeśli potrzebujesz szczegółowej oferty naszych szkoleń i warsztatów, zapraszamy do kontaktu. Chętnie pomożemy dostosować nasze propozycje do Twojego projektu oraz wymagań programu Kultura-Interwencje.
Strona ma charakter informacyjny. Good Books nie jest operatorem konkursu „Kultura-Interwencje 2025”. Operatorem konkursu jest Narodowe Centrum Kultury. Oficjalne informacje o programie znajdują się na stronie: nck.pl.
